Spieken bij de dieren

Wij mensen hebben het over het algemeen niet zo met kou. Ons lichaam is 37 graden, en het is van levensbelang dat we daar niet te veel van afwijken. Er zijn dieren die daar minder moeite mee hebben. Pinguïns overleven bijvoorbeeld bij -50 graden Celsius. En eenden lopen gewoon met hun pootjes over het ijs. Hoe doen ze dat? En wat kunnen wij van ze leren?

Isolerende veren
De Keizerpinguïn die op Antarctica woont, doet niet moeilijk over een ijzige sneeuwstorm. Dat komt in de eerste plaats omdat hij een dikke speklaag heeft, dankzij de tien kilo vis die hij dagelijks verorbert. Maar om nu alle mensen in de winter kilo’s aan te laten komen, is misschien niet de meest ideale optie. De pinguïn heeft echter nog een manier om zijn warmte vast te houden: hij heeft een hele dikke vacht met wel een dozijn veren per vierkante centimeter. Tussen de veren en het lichaam van de pinguïn zit warme lucht. De veren zorgen ervoor dat het laagje lucht niet kan ontsnappen. Herkenbaar? Klopt, zo werkt het ook met het isoleren van ons huis.

Koude pootjes, warm lichaam
Ook een eend heeft veren, maar niet op zijn poten. En juist met die pootjes loopt de eend gewoon over het ijs. Eigenlijk zou zijn lichaam hierdoor van binnenuit flink moeten afkoelen, ongeacht zijn dikke verenvacht, maar dat gebeurt niet dankzij een ingenieuze oplossing van de natuur. Eendjes hebben namelijk een soort warmtewisselaar in hun poten. Het bloedvat dat het bloed naar de pootjes toe laat stromen, zit dicht tegen het bloedvat aan dat het bloed weer omhoog duwt naar het lichaam. Het in de pootjes afgekoelde bloed wordt zo weer opgewarmd door het warme verse bloed dat de poten binnenstroomt. Het is hetzelfde principe als de warmtewisselaar in de douche. Het warme water dat in het doucheputje stroomt, loopt vanaf daar rakelings langs de buis met koud water dat naar de douchekraan loopt. Het koude water wordt zo opgewarmd, waardoor er minder gas nodig is om het douchewater te verwarmen. Tel uit je winst!

Om ook de snijdende koude wind te overleven, kruipen de pinguïns dicht tegen elkaar aan en blijven voortdurend in beweging. Ook nog een goede tip voor ons?